Sportif aktiviteler sırasında özellikle kontak sporlarında (futbol, basketbol, buz hokeyi vs..) maksillofasiyal travmalar ile sıklıkla karşılaşılabilmekte ve bu tip travmalar sonucu sporcu sağlığı olumsuz yönde etkilenebilmektedir. Dental yaralanmalar ise, spor aktiviteleri sırasında ortaya çıkabilecek en sık görülen maksillofasiyal yaralanma tipidir.
Travmatik yaralanmaların genel olarak estetik, fonksiyonel, psikolojik ve ekonomik sonuçları göz önüne alındığında, kapsamlı değerlendirme ve koruyuculuk ön plana çıkmaktadır. Sporla ilişkili maksillofasiyal ve/veya dental travma insidansının azaltılması, sporcuların ve spor organizasyonlarının sporla ilişkili maksillofasiyal yaralanmaların sıklığı, şiddeti ve çözüm yöntemleri ile ilgili eğitimine bağlıdır. Literatürdeki pek çok rapor basit koruyucu cihazların (yüz koruyucuları, kasklar, ağız koruyucuları) kullanımının, yaralanma oranını azaltabildiğini ve travmanın daha kötü sonuçlarını önleyebildiğini savunmaktadır. Spor diş hekimliğinde ve sporla ilişkili dental travmalara karşı koruyucu cihazların kullanımında pek çok ilerleme kaydedilmiştir.
Ağız koruyucularının (mouthguard) dental yaralanmaları önemli oranda azalttığı, yüz bölgesine gelen darbeler için de şok emici görevi görerek maksillofasiyal yaralanma şiddetini önemli düzeyde azalttığı gösterilmiştir. Herhangi bir maksillofasiyal yaralanma durumunda müdahale esnasında yapılması gerekenler, maksillofasiyal yaralanmalardan korunma yöntemleri ve bu yöntemlerin sporcu performansına etkileri konusunda spor dişhekimliği ve spor hekimliğinin kollaboratif çalışmaları devam etmektedir ve bu konuda amatör-profesyonel sporcuların, koçların ve federasyonların eğitilmesi ve farkındalığın artırılması sporcu sağlığının korunması açısından önem taşımaktadır.
Erhan Dursun DDS, PhD
Associate Professor
Hacettepe University
Faculty of Dentistry
Department of Periodontology
